"Η Αγωγή Υγείας είναι μια διαδικασία που στηρίζεται σε επιστημονικές αρχές και χρησιμοποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά να αποφασίζουν και να ενεργούν συνειδητά για θέματα που σχετίζονται με την υγεία τους. Η Αγωγή Υγείας εντάχθηκε στα εκπαιδευτικά πλαίσια της Ελλάδας το 1991. Στην Π.Ε αναγνωρίστηκε ως μέρος των σχολικών δραστηριοτήτων το 1992, αρχικά ως προαιρετική δραστηριότητα. Θεωρείται καινοτόμος δράση, αποτελεί μάλιστα την πρώτη προσέγγιση για τον περιορισμό των παραγόντων που απειλούν τη σωματική και ψυχική υγεία των νεαρών ατόμων και συντελούν στον κοινωνικό τους αποκλεισμό.
Το σχολείο αποτελεί το πιο λειτουργικό και το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για τη δημιουργία στάσεων ζωής, αξιών και βιωμάτων για ζητήματα που αφορούν την υγεία των παιδιών. Παρ’ όλα αυτά, το σημερινό σχολείο έχει να αντιμετωπίσει την έκρηξη των γνώσεων σε γνωστικά αντικείμενα, την εστίαση όλων των παραγόντων στα περιεχόμενα διδασκαλίας και λιγότερο στους επιμέρους και ουσιαστικότερους στόχους της εκπαίδευσης.
Παρέχεται στην πραγματικότητα λίγος χρόνος για δημιουργικές δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με βιωματικές και γνωστικές διεργασίες μάθησης, με αποτελέσματα μακροπρόθεσμα και συνεπώς όχι άμεσα ορατά.
Γιατί όμως δεν έχουμε πάντοτε τα επιθυμητά αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα αγωγής υγείας στο σχολείο;
Για την επιτυχία ενός προγράμματος Αγωγής Υγείας στο σχολικό πλαίσιο, πρέπει να υπάρχει μια συνολική προσέγγιση που προϋποθέτει την ενημέρωση και τη συνεργασία όλων των συμμετεχόντων –δασκάλων, διευθυντών, γονέων, μαθητών, κοινότητας- καθώς και το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον που υποστηρίζει την Αγωγή Υγείας και χρησιμοποιεί πρακτικές διδασκαλίας που βασίζονται στη βιωματική προσέγγιση του αντικειμένου και όχι σε παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας.
Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο τις περισσότερες φορές, στην εκπόνηση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας, στο ελληνικό σχολείο. Εκπονούνται προγράμματα μεμονωμένα κατά τάξη και απουσιάζει ο κεντρικός σχεδιασμός και συντονισμός έργου. Δεν γίνεται η ανάπτυξη των προγραμμάτων σε επίπεδο σχολικής μονάδας, ώστε να υπάρχει ένας κοινός και κυρίαρχος στόχος. Ο κάθε εκπαιδευτικός εργάζεται μόνος του, επιτυγχάνει κάποιους στόχους μαζί με τους μαθητές του, τα αποτελέσματα των οποίων μένουν «κλειστά» στους τέσσερις τοίχους της αίθουσας χωρίς να υπάρχει δηλαδή η διάχυση. Αν τηρούνταν η προβλεπόμενη ενημέρωση και η συνεργασία δασκάλων, μαθητών και Δ/ντή σε τακτές συναντήσεις ανατροφοδότησης του σχεδίου εργασίας και ο συντονισμός εργασιών με στόχο να διαχέεται διαθεματικά το πρόγραμμα Αγωγής Υγείας σε όλο τον ετήσιο προγραμματισμό, να συνδέεται το Α.Π. και με δράσεις προαγωγής υγείας, ίσως τότε να υπήρχαν οι απαραίτητες προϋποθέσεις επιτυχίας του προγράμματος. Μόνο τότε στη διάρκεια ανάπτυξης του σχεδίου εργασίας Αγωγής Υγείας το σχολείο θα μπορούσε να ανοιχθεί με δράσεις στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο των μαθητών του. Ως ο πλέον καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας πρέπει να θεωρηθεί η συνεργασία με την οικογένεια. Όταν το παιδί φεύγει από το σχολείο έρχεται τις περισσότερες φορές αντιμέτωπο με διαφορετικές νοοτροπίες και συνήθειες που είναι αυτές της οικογένειας του. Επομένως η συνεχής ενημέρωση, η συμμετοχή σε δράσεις της οικογένειας θεωρείται καθοριστικός και θεμελιώδης παράγοντας επιτυχίας του προγράμματος.
Το σχολείο αποτελεί το πιο λειτουργικό και το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για τη δημιουργία στάσεων ζωής, αξιών και βιωμάτων για ζητήματα που αφορούν την υγεία των παιδιών. Παρ’ όλα αυτά, το σημερινό σχολείο έχει να αντιμετωπίσει την έκρηξη των γνώσεων σε γνωστικά αντικείμενα, την εστίαση όλων των παραγόντων στα περιεχόμενα διδασκαλίας και λιγότερο στους επιμέρους και ουσιαστικότερους στόχους της εκπαίδευσης.
Παρέχεται στην πραγματικότητα λίγος χρόνος για δημιουργικές δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με βιωματικές και γνωστικές διεργασίες μάθησης, με αποτελέσματα μακροπρόθεσμα και συνεπώς όχι άμεσα ορατά.
Γιατί όμως δεν έχουμε πάντοτε τα επιθυμητά αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται ένα πρόγραμμα αγωγής υγείας στο σχολείο;
Για την επιτυχία ενός προγράμματος Αγωγής Υγείας στο σχολικό πλαίσιο, πρέπει να υπάρχει μια συνολική προσέγγιση που προϋποθέτει την ενημέρωση και τη συνεργασία όλων των συμμετεχόντων –δασκάλων, διευθυντών, γονέων, μαθητών, κοινότητας- καθώς και το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον που υποστηρίζει την Αγωγή Υγείας και χρησιμοποιεί πρακτικές διδασκαλίας που βασίζονται στη βιωματική προσέγγιση του αντικειμένου και όχι σε παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας.
Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο τις περισσότερες φορές, στην εκπόνηση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας, στο ελληνικό σχολείο. Εκπονούνται προγράμματα μεμονωμένα κατά τάξη και απουσιάζει ο κεντρικός σχεδιασμός και συντονισμός έργου. Δεν γίνεται η ανάπτυξη των προγραμμάτων σε επίπεδο σχολικής μονάδας, ώστε να υπάρχει ένας κοινός και κυρίαρχος στόχος. Ο κάθε εκπαιδευτικός εργάζεται μόνος του, επιτυγχάνει κάποιους στόχους μαζί με τους μαθητές του, τα αποτελέσματα των οποίων μένουν «κλειστά» στους τέσσερις τοίχους της αίθουσας χωρίς να υπάρχει δηλαδή η διάχυση. Αν τηρούνταν η προβλεπόμενη ενημέρωση και η συνεργασία δασκάλων, μαθητών και Δ/ντή σε τακτές συναντήσεις ανατροφοδότησης του σχεδίου εργασίας και ο συντονισμός εργασιών με στόχο να διαχέεται διαθεματικά το πρόγραμμα Αγωγής Υγείας σε όλο τον ετήσιο προγραμματισμό, να συνδέεται το Α.Π. και με δράσεις προαγωγής υγείας, ίσως τότε να υπήρχαν οι απαραίτητες προϋποθέσεις επιτυχίας του προγράμματος. Μόνο τότε στη διάρκεια ανάπτυξης του σχεδίου εργασίας Αγωγής Υγείας το σχολείο θα μπορούσε να ανοιχθεί με δράσεις στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο των μαθητών του. Ως ο πλέον καθοριστικός παράγοντας επιτυχίας πρέπει να θεωρηθεί η συνεργασία με την οικογένεια. Όταν το παιδί φεύγει από το σχολείο έρχεται τις περισσότερες φορές αντιμέτωπο με διαφορετικές νοοτροπίες και συνήθειες που είναι αυτές της οικογένειας του. Επομένως η συνεχής ενημέρωση, η συμμετοχή σε δράσεις της οικογένειας θεωρείται καθοριστικός και θεμελιώδης παράγοντας επιτυχίας του προγράμματος.
Το πρόγραμμα «Διατροφή, στοματική υγεία – υποσιτισμός παχυσαρκία-» που παραθέτω στη συνέχεια εκπονήθηκε στις αρχές του 2000 (ΕΠΕΑΕΚ 2011-2005) από το γραφείο Αγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Π.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης και Δίκτυο Σχολείων.Στόχοι του προγράμματος είναι:
- Να βελτιωθεί η αντίληψη των παιδιών για τον εαυτό τους και τους άλλους.
- Να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά τη μοναδικότητα και την ιδιαιτερότητά τους.
- Να προαχθεί η συνεργασία και όχι ο ανταγωνισμός.
- Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές /τριες ποια είναι τα υγιεινά τρόφιμα και ποιοι οι παράγοντες που τους επηρεάζουν στις διαιτητικές τους επιλογές.
- Να συνειδητοποιήσουν την ευεργετική επίδραση που έχει ο συνδυασμός άσκησης και σωστής διατροφής στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού, στην βελτίωση και στην διατήρηση της υγείας.
- Να συνειδητοποιήσουν τις επιρροές που δέχονται από τις διαφημίσεις και να αποκτήσουν πιο κριτική στάση απέναντι στα μηνύματα που αφορούν την υγεία.
- Να κατανοήσουν ότι η στοματική υγιεινή είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο στη ζωή τους και ότι τα δόντια τους είναι κομμάτι της «περιουσίας» τους.
Στοματική Υγεία (οι παρουσιάσεις είναι μόνο για ανάγνωση, δεν απαιτείται κωδικός)
Το εκπαιδευτικό πακέτο στο σύνολό του (στόχοι- ενημέρωση- δραστηριότητες- αξιολόγηση) μπορείτε να το κατεβάσετε σε συμπιεσμένο αρχείο (347 MB)"
Στο ιστολόγιο της Άννας Παππά θα βρείτε το κείμενο και τους υπερσυνδέσμους που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου