Η αλλαγή διατροφικής στάσης, ήταν το κίνητρο για την επιλογή του θέματος στα πλαίσια του γενικότερου προγράμματος «Αλλάζω στάση, μπαίνω στη δράση». Εκτός από την αλλαγή διατροφικής στάσης, γενικότερος στόχος ήταν να ενισχύσουν τα παιδιά την αυτοπεποίθησή και αυτοεκτίμησή τους και να έρθουν αντιμέτωπα με το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας.
Λέξεις κλειδιά: διατροφή, υγεία, παχυσαρκία
Για τις σχολικές χρονιές 2010 και 2011 τα παιδιά της Ε΄τάξης του 18ου Δημ. Σχολείου αποφασίσαμε να χαράξουμε κάποιες καινούριες αρχές μέσα από την μελέτη του προγράμματος «Αλλάζω στάση, μπαίνω στη δράση». Στα πλαίσια του γενικού αυτού προγράμματος εντάσσεται και το πρόγραμμα μελέτης διατροφικών συνηθειών «Η κουτάλα της κυρίας Πεινάω».
Στόχος:
Το πρόγραμμα στόχευε από την αρχή να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε την αυτοαντίληψή μας και τις σχέσεις μας με τους συμμαθητές μας, να μάθουμε να εντοπίζουμε τις αλλαγές στο σώμα μας μέσα από διαδικασίες ενεργητικής και βιωματικής μάθησης, να βελτιώσουμε το αίσθημα της αυτοαποτελεσματικότητας και να υιοθετήσουμε διατροφικές συνήθειες. Τέλος να είμαστε σε θέση στο τέλος του προγράμματος να σχεδιάσουμε ένα ατομικό πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής σε συνεργασία με την οικογένειά μας.
Επιμέρους στόχοι:
Ενημέρωση για τη διατροφική αλυσίδα και τις ομάδες τροφίμων. Προβληματισμός για τα αίτια της παιδικής παχυσαρκίας, όπως επίσης και για τις συνέπειες της αλόγιστης κατανάλωσης ανθυγιεινών τροφών. Ο ρόλος της διαφήμισης και των τάσεων της μόδας στα παραπάνω. Ο σημαντικός ρόλος της άσκησης και τέλος το πώς μπορούμε να αλλάξουμε διατροφικές συνήθειες.
Φάσεις προγράμματος:
- Επιλογή θέματος. Στοχοθεσία.
- Συμφωνία θεματολογίας. Σχεδιασμός δραστηριοτήτων σε συνδυασμό με τα επιμέρους μαθήματα.
- Οργάνωση των ομάδων εργασίας, μελέτης και έρευνας.
- Επικοινωνία μαθητών/τριών και ορισμός συναντήσεων.
- Ερωτηματολόγια και εξαγωγή συμπερασμάτων.
- Ατομικά φύλλα εργασίας.
- Μετρήσεις.
- Επισκέψεις και συναντήσεις με ειδικούς συνεργάτες.
Μεθοδολογία:
Για την πραγματοποίηση του προγράμματος χρησιμοποιήθηκε η «μέθοδος των βιωμάτων», μια ανοιχτή διαδικασία μάθησης. Εργαστήκαμε σε επίπεδο τάξης, σε ομάδες έρευνας, αλλά και ατομικά. Χρησιμοποιήθηκαν από τη δασκάλα μας οι τεχνικές ενεργητικής μάθησης όπως, ο καταιγισμός ιδεών, η μελέτη περίπτωσης, το παιχνίδι ρόλων, η βιβλιογραφική έρευνα μέσα από κατάλληλες πηγές (δημοτική βιβλιοθήκη, διαδίκτυο, αρχείο εφημερίδων κ.ά.) και το λογισμικό για τα μαθήματα του δημοτικού σχολείου. Το θέμα το μελετήσαμε μέσα από ενότητες μαθημάτων, του «Ερευνώ και τα ανακαλύπτω», του γλωσσικού μαθήματος, των μαθηματικών, της γεωγραφίας.
Δραστηριότητες:
Επειδή όλη αυτή η διαδικασία ένταξης των βιωματικών καταστάσεων και η μετάλλαξή τους σε διδακτικές δραστηριότητες υλοποιήθηκε στα πλαίσια μιας επικοινωνιακής σχέσης των μελών της ομάδας, αρχίσαμε με παιχνίδια γνωριμίας του εαυτού μας, παιχνίδια που βοήθησαν στην ομαδοποίηση με στόχο η ομάδα παιχνιδιού να μετατραπεί σε ομάδα έρευνας και να δουλέψουμε «ο ένας δίπλα στον άλλον» και όχι «ο ένας απέναντι στον άλλον». Παρακολουθήσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Νικητές στο παιχνίδι της ζωής».
Με τη χρήση του λογισμικού κάναμε το ταξίδι της τροφής, ανακαλύπτοντας όλα τα όργανα του πεπτικού μας συστήματος. Στη συνέχεια ασχοληθήκαμε με τη διατροφική πυραμίδα η οποία αποτελείται από πολλές και διαφορετικές μορφές (κλασσική πυραμίδα, αμερικάνικη, μεσογειακή).Επικεντρωθήκαμε στα θρεπτικά συστατικά των τροφών και τις ομάδες τους. Παρακολουθήσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα το «Το παιδί στο μαγικό κόσμο των τροφίμων» από το τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Συντάξαμε ερωτηματολόγιο με σκοπό τη δημοσκόπηση σε δείγμα μαθητών του σχολείου μας, τα αποτελέσματα του οποίου έδειξαν ότι τη διατροφική συμπεριφορά των μαθητών. Για την επεξεργασία του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό μαθηματικών στο κεφάλαιο ποσοστών και στατιστικής. Βγάλαμε με βάση τον μαθηματικό τύπο το ΔΜΣ και σε επίπεδο τάξης μελετήσαμε τα ποσοστά φυσιολογικών, υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων και ανακαλύψαμε ότι οι δικές μας μετρήσεις ήταν παρόμοιες με τις μετρήσεις των ειδικών που βρήκαμε μέσα σε επιστημονικές ιστοσελίδες. Μας επισκέφθηκαν οδοντίατρος και γιατρός διατροφολόγος, και συζητήσαμε μαζί τους τα παραπάνω.
Επισκεφθήκαμε το super market της γειτονιάς, ώστε να πραγματοποιήσουμε έρευνα με αντικείμενο τα συστατικά των προϊόντων και τον τρόπο προωθούνται στους καταναλωτές. Μέσα από αυτό κατορθώσαμε να ανακαλύψουμε την πολιτική του καταναλωτή, όπως αυτή εμφανίζεται μέσα από τις διαφημιστικές εκστρατείες. Παράλληλα είχαμε την ευκαιρία να ασχοληθούμε και με την κοστολόγηση των διατροφικών αγαθών κάνοντας αγορές για το πρωινό της ομάδας. Έτσι είχαμε την ευκαιρία να συσχετίσουμε τα προϊόντα που επέλεξε η κάθε ομάδα σε επίπεδο ποιότητας, ποσότητας και τιμών, με γνώμονα το συμβόλαιο ισορροπημένης διατροφής που είχαμε συντάξει.
Έπειτα, επισκεφθήκαμε το κυλικείο του σχολείου μας και πήραμε συνέντευξη την οποία στη συνέχεια απομαγνητοφωνήσαμε. Πριν από την επίσκεψή μας μέσω του διαδικτύου μελετήσαμε τον Κανονισμό Λειτουργίας των σχολικών κυλικείων, καθώς και την έρευνα του ΚΕΠΚΑ.
Με παιχνίδια ρόλων παρουσιάσαμε μέσα στην τάξη και στα πλαίσια του μαθήματος της γεωγραφίας, παραδοσιακές συνταγές της Ελλάδας με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες του κάθε τόπου και τις ανάγκες του κάθε οργανισμού.
Μέσα από προβολή αρχειακού υλικού της ΕΡΤ και την πλοήγησή μας στο διαδίκτυο ασχοληθήκαμε με το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας και τα αίτιά της, καθώς και την ασφάλεια των τροφίμων.
Είχαμε την ευκαιρία μέσα από το πρόγραμμα να εμπλέξουμε διαφορετικά μαθήματα και στο συγκεκριμένο στάδιο μέσα από το μάθημα της Γλώσσας, ασχοληθήκαμε με την κατασκευή επιτραπέζιων παιχνιδιών και τη γραφή των κανόνων τους ( «Η πόλη της διατροφής», «Η διατροφική διαδρομή», «Τα νόστιμα λαχανικά», «Η ρουλέτα των θρεπτικών συστατικών»), ενώ ταυτόχρονα συνθέσαμε τραγούδια για τις ομάδες θρεπτικών συστατικών. Ταυτόχρονα μελετήσαμε και σχολιάσαμε άρθρα από αρχείο εφημερίδων που διατηρούμε στην τάξη μας με θεματογραφία αντίστοιχη με τις ανάγκες των μαθημάτων. Γράψαμε το παραμύθι μας. Στα πλαίσια του εικαστικού μαθήματος ιχνογραφήσαμε την κυρία Πεινάω, σκιτσάραμε γελοιογραφίες, φτιάξαμε το δικό μας κυλικείο και τέλος δημιουργήσαμε φιγούρες κουκλοθέατρου.
Χρησιμοποιήσαμε υποστηρικτικό υλικό από το τμήμα Αγωγής Υγείας Ανατ. Θεσσαλονίκης με μορφή ατομικών φύλλων εργασίας, λογισμικού και CD. Μέσα από αυτό το υλικό ασχοληθήκαμε με τη στοματική υγιεινή και όλες εκείνες τις παραμέτρους που αφορούν τη συντήρηση του πεπτικού μας συστήματος και συνθέσαμε το ατομικό μας ημερήσιο και εβδομαδιαίο διαιτολόγιο. Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος υπήρξαν διαλείμματα ενημέρωσης και ανατροφοδότησης και υπήρχε συνέχεια η περίπτωση επαναπροσδιορισμού των δραστηριοτήτων μας.
Αξιολόγηση
Τελικά παρουσιάσαμε όλες τις δραστηριότητες με θεατρικά δρώμενα στους γονείς μας και ετοιμάσαμε ταυτόχρονα έκθεση των έργων μας. Ακόμη, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε το πρόγραμμά μας μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς στους μαθητές των μικρότερων τάξεων του σχολείου μας. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος μοιράστηκε ερωτηματολόγιο στοχευμένο με σκοπό να διαπιστώσουμε κατά πόσο άλλαξε η διατροφική στάση και οι διατροφικές συνήθειες.
Συμπέρασμα
Τα παιδιά ανακάλυψαν έναν άλλο τρόπο δουλειάς που περνά μέσα από τη διαθεματικότητα και τη μελέτη πολλών αντικειμένων που είναι φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους. Ακόμη, είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν κατά πόσο συνδέονται οι πληροφορίες που μάθαιναν με την πραγματικότητα και πόσο είναι δυνατόν να συνδυαστούν οι γνώσεις των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων με την καθημερινή πρακτική. Έτσι είχαν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τα διάφορα μαθήματα με έναν διαφορετικό τρόπο, διαμορφώνοντας μια καινούρια στάση απέναντι στη γνώση και το σχολικό περιβάλλον. Τέλος μέσα από το σύνολο των δραστηριοτήτων ανακάλυψαν τόσο την προσωπική τους ταυτότητα, όσο και των συμμαθητών/τριών, αξιολογώντας όλη τη διαδικασία. Ο τελικός στόχος ήταν η ενεργή συμμετοχή των μαθητών είτε μέσα από την έρευνα, είτε μέσα από το παιχνίδι που έπαιρνε βιωματικό χαρακτήρα και είχε πολλαπλά οφέλη σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου